Κισλόφσκι

Τα μεσημέρια συνήθιζα να πηγαίνω σε ένα μικρό καφέ, αγαπημένο στέκι Ελλήνων φοιτητών στο Παρίσι. Ήταν πολύ μικρό και μπορούσες εύκολα να ακούσεις τις συνομιλίες των διπλανών. Εκείνο το απόγευμα ήμουν μόνος και διάβαζα εφημερίδα, αλλά το βλέμμα μου έτρεχε στους περαστικούς, στο κινητό μου, στο αγόρι και στο κορίτσι δίπλα μου.

Το κορίτσι είχε σκούρα, καστανά μαλλιά και όμορφο χαμόγελο, που μου έδειξε πολύ φυσικά όταν την κοίταξα αφηρημένος. Ήταν χαρούμενη και δεν μπορούσε να κρύψει τον ενθουσιασμό της. Τη χαρά της συνόδευε μια ανεπαίσθητη νευρικότητα, την οποία πρόδιδαν κάποιες μικρές, επαναλαμβανόμενες κινήσεις. 

Το αγόρι είχε αδιάφορο παρουσιαστικό. Ήταν πιο συγκρατημένο και παρότι παρατηρούσε τη συνομιλήτρια του, οι αντιδράσεις του ήταν μετρημένες. Εκείνη τον άγγιζε συχνά, αλλά αυτός δεν αντιδρούσε. Το κορίτσι έριχνε το σώμα της πάνω του, αλλά το αγόρι έμοιαζε άκαμπτο. Σα να μην ήθελε να χαλάσει τη στάση του σώματός του. 

Το κορίτσι μιλούσε γαλλικά, αλλά μπορούσα να διακρίνω πως ήταν κι εκείνη από την Ελλάδα. Η ένταση στα λόγια του κοριτσιού μεγάλωνε όλο και περισσότερο.

– Το ξέρεις ότι η αγάπη είναι ελευθερία; Ότι η μόνο η πραγματική αγάπη σε απελευθερώνει; ρωτά το κορίτσι.

Τα μάτια του αγοριού πηγαινοέρχονται με απορία πίσω από το τζάμι των γυαλιών του.

– Γιατί δε μιλάς; Αλήθεια είναι. Εσύ που έχεις διαβάσει τόσο, έπρεπε να το ξέρεις. Εγώ πρόσφατα το συνειδητοποίησα και απέκτησαν ξαφνικά νόημα διάφορα πράγματα.

Το αγόρι φαίνεται να μην καταλαβαίνει, αλλά το κορίτσι συνεχίζει.

– Έχεις δει την Μπλε ταινία του Κισλόφσκι; Η Μπλε ταινία πραγματεύεται την έννοια της ελευθερίας, αλλά αυτό που βλέπουμε είναι το πένθος μιας γυναίκας που χάνει την οικογένεια της. Όταν την είδα πρώτη φορά ρώτησα τη μαμά μου πού είναι η ελευθερία στην ταινία. Μου είχε πει ότι η γυναίκα άγγιζε την ελευθερία μέσα από την αγάπη.

«Η αγάπη την οδήγησε στην υπέρβαση του εγώ και στην απελευθέρωση». 

«Αυτή δηλαδή έβαζε τις ανάγκες του άλλου πάνω από τις δικές της, σε βαθμό που εκείνος εκμεταλλεύτηκε το ταλέντο της; Ζούσε σε μία εκμεταλλευτική σχέση και ούτε που το καταλάβαινε», είχα απαντήσει. 

Το αγόρι συνεχίζει να κοιτάζει το κορίτσι με απορία.

– Άκουσε με, μετά τη γνωριμία μας νομίζω πως καταλαβαίνω την Μπλε ταινία. Νιώθω κι εγώ ελεύθερη μέσα από την αγάπη μου για σένα.

Στο πρόσωπο του αγοριού σχηματίζεται ένα αμήχανο μειδίαμα. Πάει κάτι να πει, αλλά το κορίτσι αλλάζει θέμα και δεν του αφήνει  χώρο.

– Έλα μαζί μου στην Ελλάδα για διακοπές! Θα φύγουμε αρχές Ιουλίου και θα επισκεφτούμε την Αθήνα και κάποια νησιά. Μπορούμε να πάμε και στην Ηρακλειά, ένα μικρό νησάκι στις Κυκλάδες, όχι τόσο γνωστό.

Το αγόρι έχει μπερδευτεί από τις απανωτές εικόνες που πέφτουν πάνω του, αλλά το κορίτσι συνεχίζει.

– Θυμάμαι ένα βράδυ στην Ηρακλειά κοιμηθήκαμε στην παραλία. Το πρωί, ο ήλιος έβγαινε από τη θάλασσα και παντού υπήρχαν ροζ, κόκκινα και πορτοκαλί χρώματα. Τα χρώματα απλώνονταν στην παραλία, στον ουρανό, πάνω μας και τότε ένιωσα αυτό το αίσθημα της ελευθερίας.

Το κορίτσι σταματά να μιλά, ακουμπάει την πλάτη της στην καρέκλα και αναπνέει με ένα συναίσθημα ικανοποίησης, σα να έχει καταφέρει να πει όλα όσα θέλει. Στρέφει το βλέμμα της στο αγόρι και του χαμογελάει.

– Το καλοκαίρι θα επισκεφτώ τους γονείς μου, ακούγεται με απάθεια η φωνή του αγοριού. Αδύνατο να έρθω στην Ελλάδα μαζί σου.

Μάλλον άκουσα λάθος, μάλλον το αγόρι δεν έχει καταλάβει τι του είπε το κορίτσι. Τον κοιτάζω κι εγώ με απορία, αλλά εκείνος στέκει πολύ σοβαρός. Βλέπω την απογοήτευση στο βλέμμα του κοριτσιού κι ακούω τη ματαίωση στη φωνή της.

– Και ο Κισλόφσκι; Η Μπλε ταινία; Η παραλία με την ανατολή του ήλιου; Αφού η αγάπη μας έχει απελευθερώσει πως γίνεται εσύ να θέλεις να επισκεφτείς τους γονείς σου, χάνοντας το καλοκαίρι μαζί μου;

*

Το καλοκαίρι ήρθε κι εγώ συνέχιζα να πηγαίνω στο μικρό καφέ. Είδα κάποιες φορές το αγόρι με άλλες παρέες, αλλά δεν ξαναείδα το κορίτσι. Τη σκεφτόμουν συχνά όμως. 

Τη σκεφτόμουν να πηγαίνει μόνη της στην Ελλάδα. Τη σκεφτόμουν αμήχανη να μην μπορεί να διαχειριστεί την απογοήτευση των φίλων της, που περίμεναν να γνωρίσουν το αγόρι. Τη σκεφτόμουν να λέει ψέματα ότι δήθεν το αγόρι της θα ερχόταν και θα φεύγανε μαζί για κάποιο νησί. 

«Ναι, φυσικά και θα έρθει και θα φύγουμε κατευθείαν για τις Κυκλάδες. Έχω πολλά μέρη να του δείξω και δε θα προλάβω καθόλου να σας τον γνωρίσω», ήταν σα να άκουγα την ίδια ανυπομονησία στη φωνή της.

Τη σκεφτόμουν να γυρίζει τα βράδια μόνη της στο σπίτι, περπατώντας με ραθυμία στους πλακόστρωτους δρόμους μιας μικρής ελληνικής πόλης. Μέσα στη ζέστη του καλοκαιριού να σκέφτεται αν τελικά είχε όντως καταλάβει την Μπλε ταινία του Κισλόφσκι και αν θα καταφέρει να την καταλάβει ποτέ.

Βερολίνο, 10.5.23

Το κείμενο επιμελήθηκε ο Άγγελος Κοντογιάννης.

Επιτρέπεται η αναπαραγωγή και διανομή του άρθρου σύμφωνα με τους όρους της άδειας Attribution-ShareAlike 4.0 International (CC BY-SA 4.0)