Βιβλιοπροτάσεις: Δέκα βιβλία του Δεκέμβρη 2018

Πεζογραφία

Ιστορία μιας λευκής φάλαινας, Λουίς Σεπούλβεδα

Ο Χιλιανός παραμυθάς παίρνει τη σκυτάλη από τον Χέρμαν Μέλβιλ για να εξιχνιάσει τα στοιχεία γύρω από την ιστορία της βύθισης ενός φαλαινοθηρικού στα νερά του Ειρηνικού. Ο Μότσα Ντικ, μια λευκή φάλαινα φυσητήρας, μας διηγείται τις αιματηρές περιπέτειες στις οποίες τον ανάγκασε η ανθρώπινη απληστία. Μια ιστορία αγώνα και επιβίωσης, μα πάνω από όλα μια δυνατή αλληγορία αγάπης για τη ζωή και τη φύση, που διαβάζεται από παιδιά και μεγάλους. Από τις εκδόσεις Opera σε μετάφραση Αχιλλέα Κυριακίδη.

Μια βραδιά με την Κλαιρ, Γκαϊτό Γκαζντάνοφ

Μετά την προ τριετίας έκδοση του μεταφυσικού νουάρ «Το φάντασμα του Αλεξάντερ Βολφ», οι εκδόσεις «Αντίποδες» αναλαμβάνουν εκ νέου την εξοικείωση του ελληνόφωνου κοινού με τη γραφίδα του Γ. Γκαζντανόφ, του Ρώσου εμιγκρέ που η γαλλική L’ Express είχε χαρακτηρίσει ως τον Προυστ-οδηγό ταξί του Παρισιού. Αυτή τη φορά μέσα από το έντονα αυτοβιογραφικό «Μια βραδιά με την Κλαιρ», το πρώτο μυθιστόρημα του Γκαζντανόφ, γραμμένο στα 1930, με θέμα το ξανασμίξιμο ενός Ρώσου εμιγκρέ με την Κλαιρ, τον εφηβικό του έρωτα, τα χρόνια μετά τη Ρωσική Επανάσταση. Σε μετάφραση της Ελένης Μπακοπούλου.

Ύστερα ειδύλλια: Ένα σενάριο για τον Φρήντριχ Νίτσε, Μάνος Περράκης

Ο Μ. Περράκης συμπυκνώνει την πολύχρονη μελέτη του έργου του Φ. Νίτσε σε ένα αφηγηματικό κείμενο για τη ζωή του Γερμανού φιλόσοφου που προσκαλεί σε τρία τουλάχιστον διαφορετικά είδη ανάγνωσης: μία που το απολαμβάνει ως αφήγηση, μία που το αντιλαμβάνεται ως δοκίμιο για το είδος της μυθιστορηματικής βιογραφίας και τη σχέση μεταξύ «φανταστικού», «κατασκευασμένου» και «πραγματικού», κι αυτήν που εστιάζει στον υπαρξιακό στοχασμό που ξεδιπλώνεται στις σελίδες των «Ύστερων ειδυλλίων». Από τις εκδόσεις Περισπωμένη.

Ιογενής πνευμονία, Ζήσιμος Λορεντζάτος

Η «Ιογενής Πνευμονία» είναι το ημιτελές αυτοβιογραφικό αφήγημα του Ζ. Λορεντζάτου, ενός από τους μεγαλύτερους νεοέλληνες φιλολόγους, κριτικούς λογοτεχνίας και μεταφραστές. Ένα στοχαστικό και λογοτεχνικό αφήγημα για την αρρώστια, για την κατάσταση του να είσαι άρρωστος· που αν και αυτοβιογραφικό, καθόλου δεν το προβάλλει αλλά αντίθετα διεκδικεί και πετυχαίνει να είναι καθολικό. Και ταυτόχρονα ένα αφήγημα για την δύσκολη κι ωραία σχέση τέχνης και ζωής, στην πανέμορφη δημοτική γλώσσα που ο Λορεντζάτος ήξερε να γράφει. Η εμπορική έκδοση από το ΜΙΕΤ ακολουθεί την έκδοση του κειμένου εκτός εμπορίου και εγκαινιάζει «τη σειρά ‘Αρχειοθήκη’, η οποία θα περιλάβει αδημοσίευτα κείμενα που απόκεινται στα αρχεία του ΕΛΙΑ / ΜΙΕΤ καθώς και σε ιδιωτικά αρχεία.» Η Σ. Μπόρα διαβάζει και μεταφέρει το κείμενο του χειρογράφου σε εκτυπώσιμη μορφή και ο Σ. Ζουμπουλάκης το τοποθετεί με ένα λιτό επίμετρο στο εργοβιογραφικό του πλαίσιο.

Πάρκο, Γιώργος Ίκαρος Μπαμπασάκης

Μετά το «Διασυρμός» και το «Αγάπη/Love», το «Πάρκο» ολοκληρώνει την «Τριλογία του Χάους» του Γ. Ι. Μπαμπασάκη. Μεταξύ φαντασίας και βιώματος, η χρονομηχανή του “Πάρκου” μας οδηγεί στους πρώτους χρόνους της Μεταπολίτευσης στην Αθήνα. Gimme Shelter, ροκ, νεότητα, γοητεία και αλητεία! Σε μια εποχή που μάλλον συμφωνούμε ότι «η Μεταπολίτευση τελείωσε» η μυθιστορηματική επεξεργασία χαρακτηριστικών της βιωμάτων στο «Πάρκο» την φέρνει ως αντικείμενο απόλαυσης, στοχασμού και νοσταλγίας ξανά μπροστά μας. Από τις εκδόσεις Εστία.

Η νοητή ευθεία που ενώνει ένα σώμα με το άλλο, Νἀνσυ Αγγελή

«Η νοητή ευθεία» είναι η δεύτερη συλλογή μικροδιηγημάτων της Νάνσυς Αγγελή (μετά το «Μια μέρα απόλυτης ησυχίας» 2015, δείγματα του έργου της συγγραφέα στο Πλανόδιον- Ιστορίες Μπονζάι και στο ΑΣΣΟΔΥΟ). Τα διηγήματα της συλλογής δεν βρίσκονται τυχαία μαζί, κάτω από τον συγκεκριμένο τίτλο: η απόσταση, οι αυξομειώσεις της, οι τρόποι να μετριέται, να γεφυρώνεται ή να δημιουργείται είναι θέμα που διατρέχει όλη τη συλλογή, και αποτυπώνεται με αξιόλογο τρόπο και στο ύφος, που έχει τον τρόπο να συνδέει την πιο αυστηρή και ρητή συνοχή με τον πιο ελεύθερο και υπαινικτικό συνειρμό. Η απόσταση κι οι νοητές ευθείες ανάμεσα τόσο στους ήρωες των διηγημάτων όσο και ανάμεσα στη γραφή (ως πράξη και θέμα) και την συγγραφέα, που ξέρει να δοκιμάζει πολλές διαφορετικές θέσεις και αποστάσεις. Από τις εκδόσεις Σμίλη.

Ποίηση

Βραχνός προφήτης. Ποιήματα και κριτικά κείμενα 1981–1987, Χρήστος Μπράβος. Επιμέλεια: Χ. Δανιήλ

Ο τόμος «Βραχνός Προφήτης» συγκεντρώνει τις εδώ και καιρό εξαντλημένες τρεις ποιητικές συλλογές του Χ. Μπράβου και τα κριτικά του κείμενα. Τοποθετημένος οργανικά στη γενιά του ‘70 αλλά αυστηρά χρονολογικά με βάση την έκδοση της πρώτης του συλλογής στο μεταίχμιο μεταξύ δύο γενιών, o ποιητής Χρήστος Μπράβος σε άμεση επαφή με το δημοτικό τραγούδι, τον Σολωμό και την ποίηση του Σαχτούρη δημιουργεί ένα έργο που συναιρεί το υπαρξιακό (με τον θάνατο να κυριαρχεί) και το πολιτικό, παραδοσιακές και μοντέρνες φόρμες, μιλώντας με χαρακτηριστικά βιωματικές, πρωτότυπες εικόνες· με το έργο του συνομιλεί με τη σειρά του και ένας από τους σημαντικότερους μουσικούς δημιουργούς της τελευταίας 25ετίας, ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου. Ο κριτικός Χρήστος Μπράβος μελετά τον ποιητικό λόγο με τον οποίο βρίσκεται σε έντονο διάλογο και δίνει σημαντικές αναλύσεις κυρίως για την ποίηση του Σαχτούρη. Η καλά επιμελημένη έκδοση συντελεί σημαντικά στη συνολική ανάγνωση του έργου του Χ. Μπράβου, στην οποία συμβάλλει το επίμετρο και η βιβλιογραφία που συντάσσει ο νεοελληνιστής Χρήστος Δανιήλ. Από τις εκδόσεις Μελάνι.

Ιστορία

Quantum: Αϊνστάιν, Μπορ και η μεγάλη διαμάχη για τη φύση της πραγματικότητας, Μαντζίτ Κουμάρ

To βιβλίο του φυσικού και δημοσιογράφου Μαντζίτ Κουμάρ, «Quantum» κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στα αγγλικά το 2008. Συνδέοντας την επιστημονική βιογραφία, την πολιτική ιστορία, την ιστορία της επιστήμης και την παρουσίαση θεμελιακών εννοιών της σύγχρονης φυσικής ο Κουμάρ δημιουργεί μία αφήγηση που κατορθώνει να παρουσιάζει με σημαντική ακρίβεια δύσκολες έννοιες της φυσικής χωρίς να γίνεται τεχνική ή αποθαρρυντική για τον αναγνώστη/την αναγνώστρια που δεν έχει ανάλογες γνώσεις. Σε μια εποχή που ο λόγος για την επιστήμη κινείται ανάμεσα στην συνωμοσιολογική άρνηση και στην (σχεδόν μυστικιστική) αποθέωση, το «Quantum» λειτουργεί σαν αντίδοτο, δείχνοντας πώς δημιουργείται η επιστήμη ως αποτέλεσμα ιστορικών, προσωπικών και επιστημονικών διεργασιών και συγκρούσεων. Είναι σημαντικό που το έργο αυτό υπάρχει πια και στα ελληνικά, στην καλή μετάφραση της Μαρίας Παναγιωτάτου. Από τις εκδόσεις Πατάκη.

Πολιτική / Κοινωνική θεωρία

Γεωγραφίες της ενεργειακής φτώχειας στην Αθήνα της κρίσης, Φερενίκη Βαταβάλη & Ευαγγελία Χατζηκωνσταντίνου

Είναι κοινό μυστικό ότι με την κρίση η πρόσβαση στην ενέργεια περιορίστηκε για τα περισσότερα σπίτια σε βαθμό που καθιστούσε την καθημερινή διαβίωση σχεδόν αδύνατη. Στο βιβλίο της Φερενίκης Βαταβάλη και της Ευαγγελίας Χατζηκωνσταντίνου, το κοινό μυστικό γίνεται διεπιστημονική έρευνα που χρησιμοποιεί στατιστικά δεδομένα και διεξάγει συνεντεύξεις με κατοίκους σε διάφορες γειτονιές της Αθήνας για να χαρτογραφήσει τις διαδρομές της ενεργειακής φτώχειας στην πρωτεύουσα. Μέσα από τη συσχέτιση της πρόσβασης στην ενέργεια και των χωρικών-κοινωνικών ανισοτήτων υπό το πρίσμα της ιδιαίτερης ανάπτυξης του αστικού χώρου στην Ελλάδα, η μελέτη αναζητά πώς οι σόμπες, οι ρευματοκλοπές, αλλά και οι πρωτοβουλίες κατοίκων μετασχηματίζουν τους όρους κατοίκησης στη σύγχρονη πόλη. Από τις εκδόσεις Angelus Novus.

Ο Αρχηγός. Το αίνιγμα του Ν. Μιχαλολιάκου, Δημήτρης Ψαρράς

Στό νέο του πόνημα, που είναι αφιερωμένο στη Μάγδα Φύσσα, ο Δημήτρης Ψαρράς θέτει στο στόχαστρο τον Führerprinzip της Χρυσής Αυγής, καταθέτοντας την ακτινογραφία του ανθρώπου που από την έναρξη της δίκης της ναζιστικής οργάνωσης το 2015 μέχρι σήμερα, παρότι βασικός κατηγορούμενος, δεν έχει εμφανιστεί ούτε μία φορά στο δικαστήριο. Η απολύτως προσωποπαγής Χρυσή Αυγή δεν ταυτίζεται απλώς με τον ισόβιο αρχηγό της, περισσότερο συνιστά ένα εξάρτημά του. Το στάτους του «Αρχηγού» μέσα στην οργάνωση ρίχνει φως στο γιατί η Χρυσή Αυγή παραμένει ένα από τα μακροβιότερα πολιτικά σχήματα της Ελλάδας, μετρώντας 39 χρόνια αδιάλειπτης παρουσίας. Από τις εκδόσεις Πόλις.