Επίκαιρα Τεύχος #12

Για ένα πανεπιστήμιο δημόσιο και ελεύθερο

Αθήνα, 28.01.2021, Πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο (Φωτογραφία Μάριος Λώλος)

Η κυβέρνηση συνεχίζει να νομοθετεί σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης, με απαγορευμένη την κοινωνική διαμαρτυρία, αγνοώντας τη σχετική συνταγματική πρόβλεψη. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση επικαλείται την πανδημία για να προωθήσει νομοσχέδια που διαφορετικά δεν θα μπορούσε να επιβάλει ούτε στα πιο τρελά της όνειρα. Επιπλέον, τα όνειρα της κυβέρνησης αποτελούν πρωτοφανές μείγμα ακρωτηριασμού των δημοκρατικών κατακτήσεων και αντικατάστασης του κοινωνικού κράτους με το αστυνομικό κράτος. Από δημοσιονομική άποψη, το κόστος των συνοριοφυλάκων εντός συνόρων, των χιλιάδων ανεκπαίδευτων αστυνομικών και των στρατιωτικών, ακόμη και των ιερέων, είναι τεράστιο. 

Είναι προφανές ότι το κράτος δεν περιορίζεται, αλλά διευρύνεται και παραμορφώνεται. Πρόκειται για διαρθρωτικές αλλαγές που αποσκοπούν στη δομική συντηρητικοποίηση της ελληνικής κοινωνίας, στη μετατροπή της σε τεράστιο στρατόπεδο και κρατητήριο με υποχρεωτικό εκκλησιασμό. Το αντιεκπαιδευτικό νομοσχέδιο αποτελεί συμβολική συμπύκνωση της συνάντησης του Άδωνι, του Βορίδη, του Χρυσοχοΐδη και της Κεραμέως σε κάποιο γεύμα εργασίας με τον Πορτοσάλτε, τον Μπογδάνο και τον ΣΕΒ.  

Οι διαρθρωτικές αλλαγές που ετοιμάζουν στο χώρο της εκπαίδευσης μετατρέπουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα σε χώρους σωφρονισμού και εντατικοποίησης. Νιώθουμε την ανάγκη να υπογραμμίσουμε ότι  το δημόσιο πανεπιστήμιο δεν είναι απλώς ένας θεσμός, είναι κοινωνική κατάκτηση· ένα δικαίωμα που επικαθόρισε σε μεγάλο βαθμό όχι μόνο τα όρια της κοινωνικής κινητικότητας, αλλά και τις συλλογικές αναπαραστάσεις που διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα της μεταπολιτευτικής Ελλάδας. Αυτή η διττή λειτουργία του δημόσιου πανεπιστημίου, ως μηχανισμός δυνάμει κοινωνικής ανέλιξης για τα λαϊκά στρώματα και ως πόλος ριζοσπαστικοποίησης και δημοκρατικής διαπαιδαγώγησης της νεολαίας, κονιορτοποιείται σήμερα με τις νομοθετικές πρωτοβουλίες της κυβέρνησης Μητσοτάκη. 

Υπό αυτή την έννοια, ο αγώνας του φοιτητικού και ευρύτερου εκπαιδευτικού κινήματος για την προάσπιση της ακαδημαϊκής ελευθερίας και τον δημόσιο χαρακτήρα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι ένας αγώνας καθολικός που επηρεάζει και σχετίζεται άμεσα με τα κοινωνικά δικαιώματα και τις πολιτικές ελευθερίες. Είναι ένας αγώνας που μας αφορά όλες και όλους.

Ξεκινώντας ήδη από το Λύκειο, που μετατρέπεται σε εξεταστικό προθάλαμο με λίγους επιζώντες, καθώς η τράπεζα θεμάτων συναντά τον περιορισμό των εισακτέων, η κυβέρνηση προετοιμάζει το έδαφος για την κατάργηση του ενός τρίτου των πανεπιστημιακών σχολών, παραδίδοντας ταυτόχρονα αυτό το χρυσοφόρο φιλέτο στα κάθε λογής κολλέγια και σπρώχνοντας μεγάλο μέρος των μαθητών στην αγορά εργασίας ως φτηνό και επί της ουσίας ανειδίκευτο εργατικό δυναμικό, αφού παράλληλα υποβαθμίζονται και τα ΕΠΑΛ. Win-win συνθήκη για το μεγάλο κεφάλαιο και πλήρης απελπισία για τους μαθητές και τις μαθήτριες, που βλέπουν την κοινωνική κινητικότητα να μετατρέπεται σε μακρινή ανάμνηση χαμένου παραδείσου, κάτι σαν τη θέρμανση τον χειμώνα, τις άδειες μητρότητας και άλλα μυθικά πράγματα. 

Η επιλογή αυτή δεν είναι καθαρή ιδεοληψία, αλλά ο πιο κερδοφόρος τρόπος για να μπορέσει το ελληνικό κεφάλαιο να προσαρμοστεί στην ψηφιακή επανάσταση σε συνθήκες βαθιάς και παγκόσμιας οικονομικής κρίσης. Όπως σε κάθε οικονομική κρίση όμως, ο χαρακτήρας των λύσεων καθορίζεται από την ταξική πάλη, δηλαδή από τους αγώνες μας. Γνωρίζουν καλά ότι το επόμενο διάστημα οι αντιδράσεις σε αυτά τα μέτρα θα είναι μεγάλες.  Μέτρα βίαια σαν κι αυτά, μόνο με τη βία μπορούν να επιβληθούν, γι’ αυτό η κυβέρνηση προβλέπει και προσλαμβάνει χιλιάδες ειδικούς φρουρούς και μάλιστα χίλιους από αυτούς ειδικά για το Πανεπιστήμιο. Η πανευρωπαϊκή επιστημονική κοινότητα παρακολουθεί με αγωνία το πείραμα αυτό, με αποτέλεσμα να συμπαρίστανται στο ελληνικό εκπαιδευτικό κίνημα εκατοντάδες καθηγήτριες και καθηγητές. 

Σε αυτές τις συνθήκες δεν θα πρέπει να φανούμε κατώτεροι των περιστάσεων. Δεν έχουμε το περιθώριο. Δεν θα υπάρξει κάποια αναμέτρηση μετά. Η απάντηση του εκπαιδευτικού κινήματος πρέπει να είναι άμεση και ανυποχώρητη, όπως ακριβώς έγινε και στο πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο της 28ης Ιανουαρίου. Από τη μεριά μας χαιρετίζουμε  τους αγώνες της εκπαιδευτικής κοινότητας, της οποίας οι περισσότερες-οι αποτελούμε μέρος, κι εκεί εναποθέτουμε τις ελπίδες μας. 

Γίνεται μεγάλη συζήτηση για το τέλος του ανθρώπου, αλλά δεν έχουμε πει ακόμη την τελευταία μας λέξη.

(Ευχαριστούμε πολύ τον Μάριο Λώλο για την ευγενική παραχώρηση της φωτογραφίας του άρθρου)

Επιτρέπεται η αναπαραγωγή και διανομή του άρθρου σύμφωνα με τους όρους της άδειας Attribution-ShareAlike 4.0 International (CC BY-SA 4.0)

Σχετικά με τον συντάκτη

Marginalia Σημειώσεις στο περιθώριο

Κάθε μήνα, το Marginalia αναζητά την ύλη του στα σημεία συνάντησης πολιτικής, επιστημών και πολιτιστικής παραγωγής. Σε όσα μας ενδιαφέρουν από κριτική σκοπιά. Και σε όσα απλά μας συγκινούν.

Προσθέστε σχόλιο

Πατήστε εδώ για να σχολιάσετε

Secured By miniOrange