Βιβλιοπροτάσεις: Δεκαοχτώ από το 2018

Πεζογραφία

Το δικαίωμα των νεκρών, Κώστας Σβόλης

Χρόνος του, το σήμερα, τόπος του, η Αθήνα, κυρίως. Αλλά και η Σύρος, το Αγρίνιο και η Θεσσαλονίκη. Πρωταγωνιστές του μια παρέα ετερόκλητων, με την πρώτη ματιά, ανθρώπων. Θα συναντηθούν για να ολοκληρώσουν ό,τι άφησε στη μέση ένας κοινός τους γνωστός. Σύντομα θα βρεθούν να παλεύουν ενάντια στο ενδεχόμενο της πολιτικής επικράτησης ενός «σοβαρού» ακροδεξιού κινήματος που στήνεται για καιρό, με τις πλάτες επιχειρηματιών, κρατικών θεσμών και μέσων μαζικής ενημέρωσης. Στο δεύτερο μυθιστόρημά του, ο Κώστας Σβόλης, εξυφαίνει αριστοτεχνικά το κοινωνικό και πολιτικό σκηνικό μιας δυστοπίας. Μιας δυστοπίας που βρίσκεται στο κατώφλι της πραγματικότητάς μας, τόσο αθόρυβα όσο και οι απλοί άνθρωποι που καθημερινά την αποτρέπουν. Από τις Εκδόσεις των Συναδέλφων.

Διαδοχικές ασυνέχειες, Γιώτα Τεμπρίδου

Μικρά διηγήματα για ανθρώπους περίεργους και σκοτεινούς, ανθρώπους αληθινούς. Μια σειρά από σπαρακτικές ιστορίες της Γιώτας Τεμπρίδου, φαινομενικά αυτοτελείς, με κοινές τους αφετηρίες θέματα της καθημερινότητάς μας και αισθήματα κοινά: φόβου, μίσους και αγάπης. Οι ιστορίες σταματάνε απότομα, επικοινωνούν όμως μεταξύ τους με έναν εσωτερικό και διακειμενικό τρόπο, μετατρεπόμενες τελικά σε “διαδοχικές ασυνέχειες”, δικαιώνοντας τον τίτλο που εκδόθηκε πρόσφατα από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες.

Ελαφρά Ελληνικά Τραγούδια, Αλέξης Πανσέληνος

Ένα πολυφωνικό μυθιστόρημα από τις εκδόσεις Μεταίχμιο, χωρίς κεντρικούς ήρωες, με μια σειρά από στιγμιότυπα της αθηναϊκής ζωής στη μετεμφυλιακή Αθήνα (1950-53). Αυτή η αφηγηματική επιλογή, η αντίστιξη ανάμεσα στον τίτλο και την κοινωνικοπολιτική κατάσταση της εποχής εκείνης, αλλά και η πάντα φροντισμένη γραφή του Πανσέληνου, έλκουν ακόμη και τον αναγνώστη που έχει διαβάσει αρκετά ακόμη μυθιστορήματα στο ίδιο ιστορικό πλαίσιο.

Ο άνεμος σφυρίζει στην Κουπέλα, Θανάσης Τριαρίδης

Το πρώτο μυθιστόρημα (2000) του ιδιότυπου Θεσσαλονικιού συγγραφέα επανεκδόθηκε φέτος σε μια τελική, ξαναδουλεμένη έκδοση από τις εκδόσεις Πατάκη. Ένα πυρετικό μυθιστόρημα που ξεκινά σαν μια -όχι και τόσο τυπική- εξιστόρηση μαθητικών αναμνήσεων σε μια πόλη που είναι και δεν είναι η Θεσσαλονίκη και εξελίσσεται σε μια σκοτεινή ιστορία μαγικού ρεαλισμού σε διάφορα χωροχρονικά επίπεδα. Η γραφή του Τριαρίδη αιχμαλωτίζει με το πάθος της, στο οποίο ανιχνεύουμε τα κυριότερα στοιχεία της προσωπικής μυθολογίας που διαμόρφωσε ο συγγραφέας τα επόμενα χρόνια.

Οι Λύκοι επιστρέφουν, Συλλογικό

Τα διηγήματα της «Γενιάς των Ερειπίων» γίνονται ξανά επίκαιρα, με την άνοδο της ακροδεξιάς στην Ευρώπη και την αναβίωση όχι μόνο ιδεολογικών φαντασμάτων αλλά και καθημερινών πρακτικών που παραπέμπουν στο φασισμό. Σημαντικοί γερμανόφωνοι συγγραφείς όπως ο Μπρεχτ, η Άννα Ζέγκερς, ο Χάινριχ Μπελ και ο Μαξ Φρις συναντιούνται στα ερείπια της ναζιστικής Γερμανίας και του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο λόγος είναι κοφτός και περιεκτικός, σε τέμπο στακάτο. Σε μια έκδοση υψηλών προδιαγραφών απ’ τη σειρά Aldina των εκδόσεων Gutenberg.

Επιχείρηση Σφαγή, Rodolfo Walsh

Μυθιστόρημα ή προϊόν ερευνητικού ρεπορτάζ; Η ιστορία γίνεται μυθιστορία ή η πραγματικότητα ξεπερνά πολλές φορές την φαντασία μας; Ο Rodolfo Walsh διαμεσολαβημένος με την εξαιρετική μετάφραση του Κρίτωνα Ηλιόπουλου μας μεταφέρει στην μεταπολεμική Αργεντινή των πραξικοπημάτων, των δικτατοριών και των σφαγών των αντιφρονούντων, πραγματικών ή μη. Μια απίστευτη ιστορία που έλαβε χώρα πριν 60 χρόνια οπότε και πρωτοαποτυπώθηκε στο χαρτί εκδίδεται σήμερα στην Ελλάδα από τις Ακυβέρνητες Πολιτείες.

Να τελειώνουμε με τον Εντύ Μπελγκέλ, Edouard Louis

Το σκληρό αυτοβιογραφικό κείμενο του Εντουάρ Λουί, που κάποτε λεγόταν Εντύ Μπελγκέλ, κινείται ανάμεσα στα όρια της μαρτυρίας και της λογοτεχνίας, μιλώντας ταυτόχρονα για την ομοφοβική βία της επαρχίας στη Γαλλία -και όχι μόνο σε αυτή- και για τον κόσμο της οικονομικής και κοινωνικής ανισότητας. Μεταφρασμένο ήδη σε πάνω από 20 γλώσσες, έβαλε στο επίκεντρο όσα η λογοτεχνία προτιμά να απωθεί και προκάλεσε συζητήσεις γύρω από κρίσιμα θέματα του ευρωπαϊκού παρόντος. Από τις εκδόσεις Αντίποδες, σε μετάφραση Μιχάλη Αρβανίτη.

Λόκι: Η απόπειρα δολοφονίας μιας δολοφόνου φάλαινας, Πάνος Τσερόλας

Τα νεανικά μυθιστορήματα του Πάνου Τσερόλα ξεχωρίζουν, επειδή εκτός από ένα περιπετειώδες ταξίδι προσφέρουν στους μικρούς αναγνώστες τη δυνατότητα να εξοικειωθούν με σημαντικά κοινωνικά και οικολογικά ζητήματα. Ο κυνηγός μυθικών πλασμάτων, Διονύσης Δελής, βρίσκεται αυτή τη φορά στον Ειρηνικό Ωκεανό για να αναμετρηθεί με μια φάλαινα όρκα. Αξίζει όχι μόνο για την τέχνη της αφήγησης, αλλά και για την όμορφη εικονογράφηση. Από τις εκδόσεις Κέδρος.

Η λευκή Καραϊβική, Maurice Attia

Για όσους παθιάστηκαν με το μοναδικό σμίξιμο ιστορίας, πολιτικής και ψυχανάλυσης, τη φοβερή αφηγηματική ικανότητα, τη βαθιά εθνογραφική και λαογραφική ματιά και την απαράμιλλη λογοτεχνική φόρμα, τα χρόνια που μεσολάβησαν από την ολοκλήρωση της τριλογίας που ξεκίνησε με το Μαύρο Αλγέρι, ήταν πάρα πολλά. Ίσως λίγο έξω από τα νερά που καλύτερα από όλα ήξερε, αυτά του Αλγερίου, της Μασσαλίας και του Παρισιού, αλλά πάντα μέσα σε ένα λογοτεχνικό σύμπαν τόσο ιδιαίτερο, ο πιέ νουάρ Μωρίς Αττιά, διαλέγει να ξεκινήσει επιτέλους τη νέα του τριλογία με φόντο τις γαλλικές Αντίλλες, για να δημιουργήσει μια ακόμη λογοτεχνική εμπειρία, όπου με αφορμή ένα έγκλημα, θα ξετυλίξει κι άλλο το κουβάρι της κοινωνικής και πολιτικής ιστορίας της γαλλικής αποικιοκρατίας. Από τις εκδόσεις Πόλις, σε μετάφραση της Χαράς Σκιαδέλλη.

Ποίηση

Μείζονα ποιητικά: Α΄μέρος: Μεσολόγγι. Κατά Σαδδουκαίων. Οροπέδιο / Β΄μέρος: Ανέκδοτα. Αδημοσίευτα. Αθησαύριστα, Μιχάλης Κατσαρός

Η πρώτη συνολική έκδοση του ποιητικού έργου του Μιχάλη Κατσαρού: το πρώτο μέρος περιλαμβάνει ήδη δημοσιευμένα ποιήματά του, το δεύτερο συλλέγει και παρουσιάζει συγκεντρωμένα για πρώτη φορά 100 περίπου ολοκληρωμένα ποιήματα που είτε είχαν εκδοθεί μεμονωμένα σε περιοδικά είτε ήταν ανέκδοτα και βρέθηκαν στο αρχείο του ποιητή. Η έκδοση, έργο του Άρη Μαραγκόπουλου, έχει ιδιαίτερη αξία, τόσο φιλολογική/έκδοτικη όσο και γραμματολογική. Απ’ ό,τι φαίνεται θα αποτελεί πλέον και την κατεξοχήν έκδοση για όποιον θέλει να διαβάσει την ποίηση του Κατσαρού. Στον τόμο περιλαμβάνεται και το βιογραφικό σημείωμα για τον ποιητή που έχει συντάξει ο γιός του, Στάθης Κατσαρός. Από τις εκδόσεις Τόπος.

Ιστορία

Making the Arab world, Fawaz Gerges

Το καλύτερο βιβλίο που έχει κυκλοφορήσει για την Μέση Ανατολή μετά το εμβληματικό βιβλίο του Eugene Rogan, The Arabs: A history. Καταπιάνεται με μια συγκριτική πολιτική βιογραφία των Νάσερ και Κούτμπ, αλλά επί της ουσίας προσφέρει ένα πλήρες πανόραμα των ιδεολογικών ρευμάτων που διαπερνούν σήμερα των αραβικό κόσμο (ήττα παναραβισμού, εξάπλωση και ριζοσπαστικοποίηση του πολιτικού ισλάμ). Η αναθεωρημένη και επικαιροποιημένη έκδοση από τις εκδόσεις Penugin.

Οικονομία – Πολιτική

The Global Life of Austerity: Comparing Beyond Europe, Theodoros Rakopoulos (επιμ.)

Τα τελευταία χρόνια γίνεται μεγάλη συζήτηση για την λιτότητα. Μια συζήτηση όμως, που, ακόμη κι όταν δεν είναι αποκλειστικά ελληνοκεντρική, δεν παύει να είναι ευρωκεντρική. Ο συλλογικός τόμος The Global Life of Austerity (επιμ. Θοδωρή Ρακόπουλου), από τις εκδόσεις Berghahn Books, επιχειρεί μια συγκριτική προσέγγιση στην οποία η Ελλάδα και η Ευρώπη βρίσκουν τη θέση της δίπλα στην Αργεντινή και την Νότια Κορέα. Επιχειρεί δηλαδή να δει το ζήτημα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης μέσω του παραδείγματος της παγκόσμιας λιτότητας που επιβάλλει το καπιταλιστικό μοντέλο, δίνοντάς μας το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο μπορούμε να δούμε την λιτότητα και πιθανά να βοηθήσει στην ανίχνευση του «δικού μας» αντιπαραδείγματος. Τα κείμενα, όλα γραμμένα για τον συγκεκριμένο τόμο, κομίζουν ιστορικές και εθνογραφικές προσεγγίσεις που φέρνουν σε αναλυτική όσμωση τα προγράμματα διαρθρωτικών αλλαγών στον αναπτυσσόμενο κόσμο με την ευρωπαϊκή “λιτότητα”. Κορυφαία ονόματα της κοινωνικής ανθρωπολογίας (πχ Keith Hart, Cris Shore, Don Kalb) συμμετέχουν στον τόμο, ο οποίος όμως κατορθώνει να απευθυνθεί στο ευρύ κοινό.

Not enough: human rights in an unequal world, Samuel Moyn

Βιβλίο σταθμός για το κίνημα των «ανθρωπίνων δικαιωμάτων», έχει ήδη προκαλέσει τεράστια συζήτηση. Βασική θέση του βιβλίου είναι η ανάγκη πολιτικοποίησης του κινήματος και η σύνδεση της ρητορικής περί δικαιωμάτων με βαθιές κοινωνικές μεταρρυθμίσεις (κοινοί τόποι ίσως για τους περισσότερους στην αριστερά, αλλά όχι και για τον αγγλοσαξονικό κόσμο και μεγάλα τμήματα της «φιλελεύθερης αριστεράς» και του «προοδευτικού κέντρου» στα οποία απευθύνεται επί της ουσίας το βιβλίο). Από τις εκδόσεις Harvard University Press.

Κείμενα απο τη δεκαετία του 1850. Μια ανθολογία, Karl Marx

Ο νέος σταθμός της σύγχρονης κριτικής-ιστορικής έκδοσης έργων του Καρλ Μαρξ στην Ελλάδα είναι πλέον γεγονός. Σε δύο τόμους και 1600 σελίδες, τα Κείμενα από τη δεκαετία του 1850, προσφέρουν στο ελληνόφωνο κοινό τα πιο σημαντικά κείμενα του μαρξικού corpus μιας από τις πιο παραγωγικές δεκαετίες της ζωής του Μαρξ, όπως τα ανασυγκρότησε η νέα σειρά έκδοσης των απάντων Μαρξ-Ένγκελς, Marx-Engels Gesamtausgabe (MEGA2). Πέρα από τα κλασικά πολιτικά έργα της δεκαετίας του 1850 σε νέα μετάφραση και επιμέλεια, στην έκδοση περιλαμβάνεται πλήθος άρθρων, επιστολών και επιστημονικών χειρογράφων που δημοσιεύονται για πρώτη φορά στα ελληνικά, προσφέροντας, εκτός των άλλων, πλούσιο υλικό για την προσέγγιση του Μαρξ ως δημοσιογράφου και δημόσιου αναλυτή οικονομικών και πολιτικών θεμάτων της διεθνούς συγκυρίας. Διανοίγουν, ως εκ τούτου, έναν σημαντικό δρόμο για τον Μαρξ της πολιτικής, που μέχρι πρότινος παρέμενε μάλλον αχαρτογράφητος για το ελληνικό κοινό και συμπληρώνουν ιδανικά τα Κείμενα από τη δεκαετία του 1840, από το 2014, και τον πρώτο τόμο του Κεφαλαίου το 2016.Από τις εκδόσεις ΚΨΜ, σε επιλογή και μετάφραση του Θανάση Γκιούρα και επιστημονική επιμέλεια του ίδιου και του Θωμά Νουτσόπουλου.

Φιλοσοφία

Δημιουργία και Αναρχία (το έργο στην εποχή της καπιταλιστικής θρησκείας), Giorgio Agamben

Οι εκδόσεις Έρμα εκδίδουν πέντε κείμενα του Ιταλού στοχαστή Giorgio Agamben, σε μετάφραση του Παναγιώτη Καλαμαρά, μετά το Αυτό που μένει από το Άουσβιτς και το Homo sacer – Κυρίαρχη εξουσία και γυμνή ζωή. Πρόκειται για πέντε διαλέξεις του Αγκάμπεν που έλαβαν χώρα μεταξύ Οκτωβρίου 2012 και Απριλίου 2013 στην Ακαδημία της Αρχιτεκτονικής του Μεντρίτζιο. Ο τόμος κλείνει με το επίμετρο του Ζιλ Ντελέζ «Η πράξη της δημιουργίας», έννοια του Ντελέζ που εμπνέει και τα πέντε δοκίμια του Αγκάμπεν. Από το οπισθόφυλλο: «Αρχή, δημιουργία και προσταγή συνδέονται άμεσα με τη δυτική κουλτούρα. Η αρχή, η προέλευση, είναι ήδη μια προσταγή, η έναρξη είναι πάντα και η αρχή -ο “άρχων”- που κυβερνά και προστάζει […]».

«Πρέπει κάλλιστα να τρώμε» Ή Ο υπολογισμός του Υποκειμένου. Μια συζήτηση με τον Jean-Luc Nancy, Jacques Derrida

Η συζήτηση περιστρέφεται γύρω από την περίφημη μομφή περί «εξάλειψης του υποκειμένου» εκ μέρους της αποδόμησης. Ο Ντεριντά σημειώνει στη δεύτερη κιόλας σελίδα σχετικά: «Το ερώτημα “Ποιος έρχεται μετά το υποκείμενο” […] προϋποθέτει ότι, κατά μια ορισμένη φιλοσοφική γνώμη, κάτι που έχει ονομασθεί “υποκείμενο” μπορεί να ταυτοποιηθεί […] Αυτή η γνώμη είναι ασαφής. […] Αν, κατά τη διάρκεια των τελευταίων εικοσιπέντε ετών στη Γαλλία οι πλέον περιβόητες από αυτές τις στρατηγικές έχουν όντως προβεί σε κάποιας μορφής αναμέτρηση με το “ερώτημα του υποκειμένου”, καμία απ’ αυτές δεν επιδίωξε να εξαλείψει οτιδήποτε.» Η έκδοση, σε μετάφραση του Μελέτη Λάμπρου, εντάσσεται στη σειρά «Μικρόκοσμος» των εκδόσεων Πλέθρον.

Πολιτισμική Κριτική

Κάτι τρέχει με την οικογένεια: έθνος, πόθος και συγγένεια την εποχή της κρίσης, Δημήτρης Παπανικολάου

Ενώ η κρίση έχει μπει στην καθημερινή συζήτηση εδώ και χρόνια, τα αποτελέσματά της έξω από τη σφαίρα του οικονομικού και ενός γενικού κοινωνικού πλαισίου σπάνια συζητιούνται σε βάθος. Ο Παπανικολάου επιχειρεί να φέρει στην επιφάνεια μια συζήτηση για την «αγία ελληνική οικογένεια» την «οικογένεια-βραχυκύκλωμα» κατά τον ίδιο -μέσα από τις αναπαραστάσεις της στα παραγόμενα πολιτισμικά προϊόντα (σε κινηματογράφο, θέατρο, τηλεόραση, λογοτεχνία) της εποχής μας. Από τις εκδόσεις Πατάκη.

Ψυχανάλυση

Η ερμηνεία των ονείρων, Sigmund Freud

Το θεμελιώδες κείμενο για την ψυχανάλυση σε νέα μετάφραση του Βασίλη Πατσογιάννη, από τις εκδόσεις Πλέθρον. Έργο σταθμός για ολόκληρο τον εικοστό αιώνα, στις σελίδες του εμφανίζονται για πρώτη φορά -αναπόφευκτα, αφού κατά Φρόιντ το όνειρο είναι η βασιλική οδός για το ασυνείδητο- κομβικές έννοιες για την ψυχαναλυτική θεωρία, όπως οιδιπόδειο σύμπλεγμα, ασυνείδητο, νεύρωση, παλινδρόμηση.