Ζώντας με την πανδημία: Ένα ανορθόδοξο αφιέρωμα σε παράξενους καιρούς

Αυτό το αφιέρωμα βγήκε συλλογικά και εκφράζει περισσότερο ερωτήματα και προβληματισμούς, παρά θέσεις, γι’ αυτά που είδαμε και ζήσαμε κατά τη διάρκεια της πανδημίας και της καραντίνας, κι όλα αυτά που θα έρθουν και ίσως δεν μπορούμε καν να φανταστούμε. Το εισαγωγικό σημείωμα των αφιερωμάτων μας συνήθως αποτύπωνε μια συνθετική θέση που εξέφραζε τη Συντακτική του Επιτροπή γύρω από το εκάστοτε αφιέρωμα. Αυτή τη φορά θελήσαμε να εκφράσουμε απλώς την αγωνία μας γύρω από αυτά που συμβαίνουν και τη θέλησή μας να διερευνήσουμε τις αλλαγές γύρω από μια σειρά από ζητήματα και τομείς της ζωής μας, όπως προκύπτει από τη θεματολογία των κειμένων τα οποία επιλέξαμε να παρουσιάσουμε στο πλαίσιο του αφιερώματος. Επιχειρούμε να συμβάλουμε κι εμείς -όπως κάνουμε άλλωστε ήδη από τον Μάρτη, έχοντας δημοσιεύσει ως τώρα επτά ακόμη κείμενα σχετικά με την πανδημία- σε έναν ελάχιστο βαθμό στην ερμηνεία του κόσμου μετά την πανδημία. Μια πανδημία βέβαια η οποία ακόμη και την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές δεν φαινόταν να οδεύει προς το τέλος της.

Έτσι, φιλοξενούμε καταρχάς τις συνεντεύξεις δύο γιατρών που δεν έχουν πάψει να μιλούν με ενάργεια όλη αυτή την περίοδο για τη σημασία που έχει η οργάνωση -ακόμη και αυτή τη στιγμή- των υπηρεσιών δημόσιας υγείας: του Αλέξη Μπένου, διευθυντή του Κέντρου Έρευνας & Εκπαίδευσης στη Δημόσια Υγεία, την Πολιτική Υγείας και την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, που μίλησε στον Γιώργο Καλαμπόκα και τον Αντώνη Γαζάκη, και του Γιώργου Νικολαΐδη, διευθυντή της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού, που συζήτησε με τον Γιώργο Καλαμπόκα. Στη συνέχεια, ο Θανάσης Λάγιος και η Βάσια Λέκκα, ξεκινώντας από τα πολυσυζητημένα κείμενα του Αγκάμπεν κατά την πρώτη φάση της πανδημίας στην Ευρώπη, αναφέρονται σε μια σειρά από ζητήματα βιοπολιτικής που προέκυψαν από τη διαχείριση της πανδημίας, ενώ και ο Χρίστος Μάης ξεκινά από την κριτική που ασκήθηκε στα κείμενα του Αγκάμπεν για να γράψει μια κριτική της κριτικής σε αυτά και παρόμοια κείμενα γύρω από την πανδημία. Ο Μιχάλης Παναγιωτάκης από τη μεριά του αναλύει την πλάνη που κρύβεται πίσω από το σύνθημα για επιστροφή στην «κανονικότητα» και ο Σωτήρης Σιαμανδούρας αντλεί από το Παράσιτο του Μισέλ Σερ  δύο αναλογίες ώστε να αντιληφθούμε καλύτερα τη σημερινή συγκυρία. Η Δήμητρα Τζανάκη γράφει για την πατριαρχική διαχείριση της πανδημίας και ο Δημήτρης Λένης αναρωτιέται αν η παρούσα κρίση του καπιταλισμού, που συνέπεσε με την πανδημία του κορονοϊού, σημάνει το τέλος του νεοφιλελευθερισμού. Ο Σωτήρης Τριαντάφυλλος αναλύει δύο πολύ γνωστά δυστοπικά μυθιστορήματα για να διερευνήσει πώς φαντάζεται η λογοτεχνία τον κόσμο μετά από μια φονική πανδημία και ο Νίκος Νικήσιανης ζητά και αυτός με τη σειρά του να μην επιστρέψουμε στην «κανονικότητα» αντλώντας παραδείγματα -και αισιοδοξία- από τα κινήματα που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού στην Ελλάδα.

Στις στήλες που πλαισιώνουν αυτό το αφιέρωμα μπορείτε να βρείτε συνεντεύξεις από συλλογικότητες στον χώρο του βιβλίου, αλλά και κείμενα για πολιτιστικά προϊόντα που σχετίζονται, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, με την παρούσα συγκυρία. Πιο συγκεκριμένα, στη Βιβλιοπολιτική θα συναντήσετε τον Ανεξάρτητο Σύλλογο Εκδοτών Βιβλίου (ΑΣΕΒ) και το Σωματείο Υπαλλήλων Βιβλίου Χάρτου και Ψηφιακών Μέσων Αττικής (ΣΥΒΧΨΑ) που απαντούν στον Χρίστο Μάη για την κατάσταση στον χώρο του βιβλίου πριν και κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού λόγω της πανδημίας, αλλά και για το πώς βλέπουν να διαμορφώνεται το μέλλον στον κλάδο τους. Στον Χρίστο Μάη επίσης δίνει τις -ευτυχώς όχι αινιγματικές- απαντήσεις της και η Σφίγγα, μια μεταφραστική κολεκτίβα που τροφοδότησε την ελληνική συζήτηση για την πανδημία με πολλές και καλές μεταφράσεις. Στο Ανθολόγιο μπορείτε να διαβάσετε ένα απόσπασμα που επέλεξε ο Αντώνης Γαζάκης από το Κοράκι του Στίβεν Κινγκ· εδώ ο διάσημος συγγραφέας περιγράφει με ανατριχιαστική ακρίβεια το πόσο εύκολα μπορεί να μεταδοθεί ένας ιός ονόματι Καπετάν-Ταξιδιάρης. Ο Δημήτρης Κουσουρής στη στήλη του Κινηματογράφου μιλά με τη σειρά του για μια άλλη διάσημη δυστοπία που του θύμισε η συνθήκη της πανδημίας και του εγκλεισμού, αυτή της γαλλικής ταινίας toy 1962 La Jetée. Στο Παλαιοβιβλιοπωλείο ο Στέλιος Χρονόπουλος παρουσιάζει ένα μάλλον ξεχασμένο σατιρικό μονόπρακτο του Γιώργου Σουρή για μια επιδημία τυφοειδούς πυρετού που έπληξε την Αθήνα το 1881-82, ενώ στα Ψηφιακά Προϊόντα ο Αντώνης Γαζάκης μας συστήνει -μαζί με τα CDC– ένα ιδιόμορφο ψηφιακό παιχνίδι όπου καθοδηγούμε ένα παθογόνο στην προσπάθειά του να εξολοθρεύσει την ανθρωπότητα. Τέλος, στη νέα στήλη μας που εγκαινιάζεται με αυτό το αφιέρωμα, την Εικολογία, η Αναστασία Δεληγιάννη, η οποία αναλαμβάνει την επιμέλειά της και στην οποία ανήκουν επίσης και όλες οι κεντρικές φωτογραφίες που ντύνουν τόσο ταιριαστά τα άρθρα του αφιερώματος, παρουσιάζει την ιστορία του Μακάβριου Χορού, αυτού του ιδιότυπου εικαστικού/λογοτεχνικού memento mori που γνώρισε ιδιαίτερη δημοφιλία στη Δυτική Ευρώπη κατά τον Μεσαίωνα. Φυσικά, δεν λείπει από το αφιέρωμα και την πρώτη σελίδα και το πάντα εύστοχο σκίτσο του Τάσου Αναστασίου. Καλή σας ανάγνωση και να προσέχετε!

Επιτρέπεται η αναπαραγωγή και διανομή του άρθρου σύμφωνα με τους όρους της άδειας Attribution-ShareAlike 4.0 International (CC BY-SA 4.0)